KLAVERJASVERENIGING TROEF 50 JAAR
Gezelligheid is de mooiste troef
Door: Ruud Broekman
Klaverjasvereniging Troef bestond op 3 mei 2024 50 jaar. Zij is ontstaan
door afsplitsing van klaverjasvereniging West; oorzaak was een verschil
van inzicht tussen de leden. Een deel van klaverjasvereniging West ging op
eigen wijze verder en KJV Troef is zelfstandig geworden en gestart op 3
mei 1974. Het motto is sinds een jaar of 15 ‘gezelligheid is de mooiste troef’.
Kaarten in het café
KJV Troef heeft in haar 50-jarig bestaan op verschillende locaties onderdak
gevonden. Als eerste bij café Halfweg van Jan Storm gevestigd aan de
Kleinbaan. Daarna werd er gekaart bij de schietsportvereniging Prins Hendrik,
vervolgens bij De Bommerlunder
(barkeeper Rob, later Kees met de
snor) in de Koningshoek, daarna
rond 1981 in de Koningshof
(beheerder Willemsteijn). Door
oplopende huur is de vereniging
naar café ’t Smitje bij de
wethouder Smithal (beheerder
Nico de Niet) verkast. De
constructie was: geen huur
betalen, maar wel consumpties
afrekenen. Vanaf 2001 wordt er
geklaverjast bij wijkvereniging
De Flat. Eerst nog in het gebouw
aan de burgemeester
Schwartzlaan, vervolgens in het noodgebouw aan de burgemeester
Wesselinkstraat – door brand is het verenigingsgebouw aan de burgemeester
Schwartzlaan verloren gegaan – en sinds het najaar van 2014 in het nieuwe
gebouw van de wijkvereniging aan de Jan Schoutenlaan. Troef betaalt geen
huur, maar alle leden moeten wel lid worden van wijkvereniging De Flat. De
baromzet is voor De Flat. De overeenkomst tussen De Flat en Troef loopt al
vele jaren naar volle tevredenheid.

Balloteren
In de jaren ’70 en ’80 was er een ballotagecommissie die beoordeelde of je lid
kon worden. Je moest een proeve van bekwaamheid afleggen, kortom je moest
wel een kaartje kunnen leggen. Nu kan iedereen lid worden en zo nodig worden
je in de loop van de eerste maanden diverse kneepjes van het spel bijgebracht.
Vroeger speelden veel klaverjasverenigingen – ook bij Troef – ‘met het mes op
tafel’. Er werd fanatiek geklaverjast en het chagrijn overheerste als je vaak
slechte kaarten kreeg. De avonden waren strak en goed georganiseerd.
De laatste 15 jaar is de
klaverjasavond een goed
georganiseerd sociaal
gebeuren met de leus
‘gezelligheid is de mooiste
troef’.
Ledenverloop
In 1974 startte de vereniging
met 50 leden. Er gold toen
zelfs een ledenstop. De grens
was bij 50 actieve leden
getrokken. In 2020 had Troef
54 leden, door corona en het
wegvallen van een aantal
oudere leden en (te) weinig instroom van nieuwe (jonge) leden is het
ledenaantal nu (2025) net onder de 40 gekomen. Er zijn zowel mannen als
vrouwen lid. Veel leden zijn al jaren lid van de vereniging. Frank Monkhorst is
vanaf het begin lid van de vereniging, zelfs toen hij verhuisde naar Drunen bleef
hij de vereniging trouw en kwam wekelijks kaarten. Gelukkig zijn er ook een
aantal klaverjassers van buiten Maassluis lid geworden. Op hun beurt
klaverjassen diverse leden van Troef geregeld buiten Maassluis in onder meer Maasland.
Wie geen lid is, kan toch een aantal keren mee kaarten. Daarna besluit diegene
om lid te worden of om af te haken.
Bedrijfscompetities
Vanaf de jaren 50 van de vorige eeuw werden in de thuissituatie vaak
gezelschapsspelletjes gedaan, zoals dammen, schaken, ganzenborden,
monopolie, menserger je niet (dus wel), domino en diverse kaartspelen
waaronder klaverjassen. Velen hebben van hun ouders of opa en oma leren
klaverjassen.Geklaverjast werd en wordt er ook bij bedrijven tijdens de lunchpauze, bij
personeelsverenigingen, op scholen tijdens de pauze, in cafés, in militaire
dienst (dienstplichtige militairen), bij diverse sportverenigingen en
wijkverenigingen en ook tijdens vakanties. In de jaren ’50 tot en met ’70 hebben
diverse in Maassluis gevestigde bedrijven een eigen klaverjasclub/-vereniging
gehad die al of niet onderdeel van de personeelsvereniging was. Die clubs
speelden onderling bedrijfscompetities en toernooien tegen andere
klaverjasclubs.
De Vereenigde Touwfabriek Maassluis had een eigen klaverjasclub. Van
Tonnenmakerij De Neef en van de Walramiet is ook bekend dat zij een eigen
klaverjasclub had. Er zijn ongetwijfeld meer bedrijven die dat hadden.
In de jaren ’60 en ’70 werd er in Maassluis in gebouw De Kern (eigenaar
gebouw FNV en beheerder Jan Groen) jaarlijks het Maassluise kampioenschap
verspeeld, georganiseerd door klaverjasvereniging De Kern, onder de vlag van
de NKU, Nederlandse Klaverjas Unie. Er waren op diverse zaterdagmiddagen
voorrondes waarbij men zich kon plaatsen voor de finale. Mooie prijzen waren
er te winnen: Poefen van Futura,
vloerbedekking (jabo) van de
Vereenigde Touwfabriek
(bijkomstigheid: als je op je knieën
op de vloerbedekking had gezeten
verdween de afdruk op je knieën pas
na 20 minuten) en meer waardevolle
prijzen.
Begin jaren ’80 deed Troef met een
afvaardiging van haar leden mee aan
verenigingentoernooien en
competities en speelde tegen
klaverjasverenigingen uit onder
meer Den Haag, Spijkenisse en
Rotterdam.
Klaverjasvereniging Troef houdt gedurende een half jaar competitieavonden,
waarbij je ook losse avonden kan meedoen. Daarnaast organiseert de
vereniging nog steeds klaverjastoernooien zoals oliebollentoernooi,
koppeltoernooi, valentijntoernooi. Deze toernooien beslaan een halve dag.
Eind december 2024 hield Troef een oliebollentoernooi met maar liefst 17
tafels. Dat zijn 68 deelnemers; 4 deelnemers per tafel. Ongeveer de helft van de
kaarters kwam uit Maassluis, de andere helft uit Maasland en Schipluiden en
een enkeling kwam uit Rhoon en Rotterdam. Gezelligheid en saamhorigheid
vieren de boventoon. Over belangstelling niets te klagen. Internationaal
In Frankrijk en Noord-Amerika zijn vergelijkbare spellen bekend onder
respectievelijk de namen Belote en Tarbish. In de boeken van Henri Charierre,
Papillon en Banco staat beschreven dat in de Franse strafkolonie, het bagno, de
dwangarbeiders dit spel speelden. In Zwitserland is het afgeleide spel Jass zeer
populair. De Nederlandse naam is afgeleid van het oude begrip jas, dat staat
voor de boer, als hoogste troef, afkomstig van de Franse term jacques voor de
boer.
Spelvariaties en spelsysteem
Velen hebben op jonge leeftijd thuis leren klaverjassen. Variaties van één tegen
één, twee tegen twee en ook de variant met drie personen klaverjassen bestaan.
Het leukst is om met een maat tegen twee anderen te kaarten. Doorgaans speel
je klaverjas dan ook met z’n vieren.
Spelen volgens het Rotterdamse systeem: verplicht troeven als je de gevraagde
kleur niet hebt. Volgens het Amsterdamse systeem: verplicht troeven als je de
gevraagde kleur niet hebt tenzij de slag aan je maat ligt. Verder zijn er variaties
in speelmethodes: verplicht gaan, troef draaien, ieder mag om beurt zeggen of
men gaat of niet, enzovoort.
Alleen de piketkaarten worden bij
klaverjas gebruikt: de 32 kaarten
van 7 en hoger, inclusief de azen.
Om zuiver te spelen en niet te
‘steken’ worden de speelkaarten
geschud en afgenomen. Het delen
van de kaarten over de vier
deelnemers gaat 4 om 4 of 3, 2, 3.
De kaarten worden kloksgewijs
gedeeld, iedere speler ontvangt er
acht. Een complete wedstrijd bestaat uit zestien spellen (boompje)
waarbij alle de vier spelers vier keer
delen. Een andere veel gespeelde
variant is dat er gespeeld wordt
totdat een van de paren 1.500 punten vergaard heeft. In de praktijk komt dit
vaak op hetzelfde neer. Kortom er zijn veel mogelijkheden. Elke vereniging
kiest vooraf welk spelsysteem men speelt.
Met de klaverjaskaarten zijn er ‘seinsystemen’ om zodoende je maat te laten
weten welke kaarten je hebt. Opseinen, vuilseinen, kleintje boer, kleintje negen,
hierin is de speler met zijn maat vrij van keuze. Ledenwerving
In 2014 hebben klaverjasvereniging Troef, Excelsior-M en kaartclub de Vloot
van seniorenwelzijn in de Koningshof een groot klaverjastoernooi
georganiseerd ter gelegenheid van de viering van 400 jaar Maassluis. Het was
‘volle bak’.
De gemeente Maassluis organiseert sinds een aantal jaren de DoeMeeMarkt in
de Koningshof, waarbij diverse verenigingen zich presenteren. Ook Troef is
daarbij aanwezig, belangstellenden kunnen een potje kaarten onder leiding van
Troef. Er wordt dan aan ledenwerving gedaan.
Sinds 2013 heeft de
klaverjasvereniging een eigen
website, waarop onder meer het
reglement, de spelregels,
contributiebijdrage, toernooiinformatie en uitslagen van de
onderlinge competitie te vinden
zijn.
www.klaverjasverenigingtroef.nl
Belangstelling of meer weten over
klaverjassen? Op dinsdagavond
van september tot en met mei is het
klaverjassen vanaf 19.15 uur in
wijkgebouw De Flat.
Met dank aan
Anneke Louwen, Frank Monkhorst en Jos van Schaijk, bestuur en leden klaverjasvereniging Wikipedia.nl